Soorten huidkankerAtypisch fibroxanthoom

Een atypisch fibroxanthoom is een zeldzame vorm van huidkanker. Deze soort huidkanker groeit snel, maar zaait bijna nooit. 

Een atypisch fibroxanthoom zit meestal op het hoofd of in de hals. Het kan ook voorkomen op andere plekken op het lichaam, bijvoorbeeld de romp, de armen en de benen. 

Het is niet precies bekend hoeveel mensen in Nederland jaarlijks de diagnose atypisch fibroxanthoom krijgen. Meestal zijn het mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Een atypisch fibroxanthoom komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe ziet een atypisch fibroxanthoom eruit?

Een atypisch fibroxanthoom is meestal te herkennen aan een roze of felrode knobbel. Soms ontstaat er een oppervlakkig wondje in de knobbel. De knobbel groeit snel. In een half jaar tijd kan de knobbel 2 tot 3 cm groot worden.  

Meestal geeft een atypisch fibroxanthoom geen klachten, maar soms doet de knobbel pijn.

Oorzaken en risicofactoren van een atypisch fibroxanthoom

Het is niet duidelijk wat de precieze oorzaak is van het ontstaan van een atypisch fibroxanthoom. Net als bij de meeste andere vormen van huidkanker speelt schade door de zon een belangrijke rol bij het ontstaan van een atypisch fibroxanthoom. 

Lees verder op kanker.nl over de risicofactoren van atypisch fibroxanthoom.

Vooruitzichten bij een atypisch fibroxanthoom

Meestal kan de arts een atypisch fibroxanthoom met een operatie helemaal weg halen. De kans op genezing is daarom heel groot. 

Heel soms groeit de tumor terug in of rondom het litteken. Als dit gebeurt, krijg je meestal een extra operatie. 

De kans op uitzaaiingen bij een atypisch fibroxanthoom is minder dan 2%. Als de tumor uitzaait, is dit meestal naar de lymfeklieren in de buurt van de tumor. 

Onderzoeken bij een atypisch fibroxanthoom

De dermatoloog onderzoekt de knobbel. As het nodig is, neemt hij of zij een stukje weefsel uit de knobbel af. Het weefsel gaat naar het laboratorium voor verder onderzoek. 

Een patholoog onderzoekt het weefsel en kan dan vaststellen of het om huidkanker gaat en om welke soort. Na de operatie onderzoekt een patholoog het weefsel opnieuw. Hij of zij kan dan definitief vaststellen of het om een atypisch fibroxanthoom gaat.

Als de dermatoloog vergrote lymfeklieren voelt, dan volgt een echografie van de lymfeklieren. Soms is ook nog een punctie van een lymfeklier nodig. Bij een punctie zuigt de arts cellen op uit de lymfeklier. Ook deze cellen gaan naar het laboratorium voor verder onderzoek. Zo kan de patholoog vaststellen of het atypisch fibroxanthoom is uitgezaaid naar de lymfeklieren.

Behandeling bij een atypisch fibroxanthoom

Mensen met een atypisch fibroxanthoom krijgen meestal een operatie. Als een operatie niet mogelijk is, kan bestraling vaak een behandeling zijn.

Er zijn verschillende manieren om de tumor weg te halen: 

• met de standaardmethode
• met de Mohs’ micrografische chirurgie

De dermatoloog bespreekt met je welke operatietechniek in jouw situatie het beste is.

Lees verder over de operatietechnieken op kanker.nl

Na de behandeling

Na de behandeling blijf je meestal 5 jaar onder controle bij de dermatoloog. De dermatoloog controleert het litteken, de lymfeklieren en de rest van je huid.

Het is goed om ook zelf je huid te controleren. Het is genoeg om eens in de 2 à 3 maanden goed naar je huid te kijken. Zie of voel je veranderingen? Neem dan contact op met je huisarts of dermatoloog.

Voorzichtig met de zon  

Na de behandeling van een atypisch fibroxanthoom hoef je niet helemaal uit de zon te blijven. Bescherm je wel tegen zonnestraling door beschermende kleding of zonnebrandcrème. Extra zonnen en onder de zonnebank gaan wordt afgeraden. 

Voor meer informatie over het atypisch fibroxanthoom en andere zeldzame vormen van kanker kunt u terecht op het Patiëntenplaform zeldzame kankers.